Het zwaard van Roosje

#VONDST

Wie onderzoek doet, die kan wat vinden.

Archeoloog Roosje de Leeuwe over haar bijzondere vondst.

Wat is het?

Een 118 cm lang middeleeuws ridderzwaard, compleet met beukenhouten handvat en delen van de beukenhouten en met kalfsleer beklede schede.

Waar en wanneer is het gevonden?

Hij is op een vrijdagmiddag in mei 2020 op bedrijventerrein Het Klooster in Nieuwegein gevonden met een metaaldetector. RAAP en BAAC deden er gezamenlijk een onderzoek. Ik was daar samen met de kraanmachinist en BAAC-collega Bas. We waren bezig met de laatste proefsleuf om de omvang van de vindsplaats te bepalen. Dat betrof een middeleeuws meer. Tijdens eerdere onderzoeken in 2018 en 2019 aan de westkant van het perceel hebben we veel sporen van visvangst gevonden, daterend tussen 700 en 1500. Naast vele netverzwaarders, ook palen, staken, fuiken, harpoenen en vishaakjes. In de laatste proefsleuf aan de oostkant verwachtten we weinig, maar dat moesten we al snel bijstellen. Nadat we een schoorboom met lange stok tegenkwamen, vonden we vervolgens het skelet van een hond met leerfragmenten bij de hals (mogelijk een halsband?) en bot van een ander beest, drie visloodjes, meerdere staken en een paal, en daarna ook het zwaard. Toen zijn we maar gestopt met de proefsleuf.

Archeoloog Roosje de Leeuwe

Wat ging er door je heen toen je het voor het eerst zag?

Oh, wow….

Hoe zeldzaam is de vondst?

Van dit type zwaard zijn 17 exemplaren gevonden, maar deze uit Nieuwegein is uitzonderlijk goed bewaard gebleven. Daardoor was de ouderdom goed vast te stellen: het is tussen 1040 en 1260 gemaakt. Verder wijzen deuken en krassen erop dat het zwaard is gebruikt. Dit is echt een vondst die je als archeoloog maar een keer in je carrière doet.

Wat maakt deze vondst voor jou bijzonder?

De goede conservering van het zwaard en het feit dat de naam van de maker erop staat: GICELIN ME FECIT, ‘Gicelin heeft mij gemaakt’. Hij was waarschijnlijk een meestersmid uit het beneden-Rijngebied, rond het jaar 1100. Op de keerzijde staat ook een inscriptie, net als op de andere kant geflankeerd door twee kruisvaarders kruizen: IN NOMINE DOMINI ‘in naam van de heer’. Wat het ook bijzonder maakte, was dat we van de gemeente de complete context mochten opgraven: de hele meervulling waarin het zwaard en vele andere goodies zijn gevonden, inclusief een deel van de oevers.

GICELIN ME FECIT, ‘Gicelin heeft mij gemaakt’